Beginner Texts in Toki Pona

Select Theme
Higher Contrast
Lower Contrast

Page 4

Image: St Albans Mummers production of St George and the Dragon, Boxing Day 2015-6 | by Michael Maggs. | CC-BY-SA-4.0

sitelen Lasina

jan utala Wen li jan utala ala li jan lili taso la, ona li jan lili pi nasa lili. ona li kama suli lon ma tomo pi jan mute mute a. jan lili mute li lon poka li wile musi. taso jan Wen li wile ala musi lon poka pi jan lili ni. jan Wen li wile musi lon tomo pali pi mama mije ona.

mama meli li kama pana e jan Wen la pakala sijelo la mama meli li kama moli. jan Wen li sona ala e mama meli. taso ona li sona pona e mama mije.

tawa jan lili Wen la mama mije li jan pi pona nanpa wan. ona li musi nanpa wan li sona nanpa wan li wawa nanpa wan li sewi nanpa wan. ni li tan ni: mama mije li sona mute e nasin pi seli ijo.

"o kama lukin e ni!"

ni li toki pi mama mije lon tenpo mute. tenpo ale la, jan Wen li kute e toki ni li sona e ni: ona li kama lukin e ijo wawa. kepeken tenpo lili la ona li tawa poka mama.

"sin li seme?"

mama mije pi jan Wen li jo e poki telo suli wan e poki telo lili wan.

"o sona: telo mute li ken pakala e ijo. taso telo ale pakala li nasin ante. ona li kule ante li pakala e ijo ante kepeken wawa pi mute ante."

"sina kama pakala e seme kepeken telo tu ni a?"

mama mije li musi. "kiwen jelo mani!"

"seme la sina wile pakala e kiwen jelo mani a! o nasa ala. mani li pona a. o pakala ala!"

"mi toki e 'pakala.' mi toki ala e ni: mi weka e kiwen jelo."

"seme a!"

"o kama lukin. jan lawa li pana e sike ni pi kiwen jelo tawa mi."

mama mije li kama jo e kiwen jelo kepeken ilo. kepeken ilo la ona li pana e kiwen jelo tawa poki telo nanpa wan.

jan Wen li lukin wawa. ala li kama.

mama mije li weka e kiwen jelo tan telo li pana e ona tawa len. seli li kama! kiwen jelo li moku lili e len.

"a, ni li telo pi moku len anu seme? ona li moku ala e kiwen jelo tan ni: kiwen li wawa. taso len li wawa lili la moku li ken anu seme?"

"sama ni."

mama mije li kama jo sin e kiwen jelo li pana e ona tawa poki nanpa tu. jan Wen li lukin wawa. tenpo sin la, ala li kama.

mama mije li weka e kiwen jelo tan telo. luka ona li alasa e sike nanpa tu pi kiwen jelo.

"kiwen jelo ni li tan jan lawa ala. mi esun e ona lon esun pi jan mute."

mama mije li pana e telo lili tawa supa pali, li pana e kiwen jelo lon telo ni. seli! tawa en pana kon li kama. mama mije li weka e kiwen jelo nanpa tu tan telo.

jan Wen li wile sona mute. "a, seme li kama?"

"kiwen jelo nanpa wan li pona li tan kiwen jelo mani pona taso. telo nanpa tu li ken ala pakala e ijo pi kiwen jelo mani pona taso. ni la kiwen jelo nanpa tu li tan ala kiwen jelo mani pona taso. kiwen jaki kin li lon."

"a. tenpo lili la mi pilin e ni: kiwen jelo nanpa wan li ike. kiwen jelo nanpa tu li pona."

"lon la ante. taso sina ken lukin e ni anu seme: telo nanpa wan li ken ala pakala e kiwen jelo. telo nanpa tu li ken pakala e kiwen jaki, taso ona li ken ala pakala e kiwen jelo."

"mi wan e telo tu ni la seme?"

"sina suwi. sina sona pona." mama mije li mu musi. "taso mi wile wan e ona kepeken nasin nanpa. mi pana e kipisi wan pi telo nanpa wan e kipisi wan pi telo nanpa tu la pona ala. mi wile pali e telo pakala pi kiwen jelo la nasin li ni: o pana e kipisi tu wan pi telo nanpa wan e kipisi wan pi telo nanpa tu. sina wile ala wile lukin e ni: mi pali?"

"wile."

"n. taso sina wile ala wile pali?"

"a, mi ken ala ken?"

"ken. taso o pali pona. pali pi telo tu ni li kepeken tenpo suli. sina wan e telo tu la kule ala o lon. taso, tenpo lili li kama li weka la telo li kama loje lili. telo li loje la ona li ken ala pakala pona e kiwen mani jelo."

musi ale. pona a! tawa jan lili Wen la nasin ni li musi.

taso tenpo ni la jan suli utala Wen li pilin pi musi ala. pimeja. kalama ala. pilin ike. monsi lawa li pilin ike mute. ale li pilin ike. pilin ike. pilin seli. pakala... wile lape...

lon insa pi lawa ona la, jan Wen li kute e kalama uta pi mama mije.

"o moli ala. akesi moli li weka. taso soweli ike pi wile moku li awen lon poka. o tawa. o lape ala."

"mi ken ala. mi wile lape."

"ni li nasa ala. tenpo suli la sina lape ala. sina alasa e kasi li ko e kasi li alasa e kiwen li ko e kiwen li pali e telo ante mute e ko ante mute li wan e ona lon nasin nasa tawa ni taso: sina ken pali e ko pi pakala seli."

"lon la mi pali sama sina. sina lon la sina pali alasa lon tenpo ale li lape lon tenpo ala."

"ni li lon. taso pali mi li moli e mi. pali sina li weka e moli sina."

"mama o, mi pali pona anu seme?"

"lon la pali pona. taso pali li pini ala. o tawa. o lape ala."

"mi pilin e ni: mi pali pona ala. mi pana e ko pi pakala seli tawa selo mi la selo mi o kama ken pakala ale e seli. taso mi ken pilin e ni: lon la seli li pakala lili e monsi pi lawa mi. ko o awen pona e mi. taso ona li awen pi pona ale ala."

lon tenpo lili la, jan Wen li pilin e wile moli. taso sitelen pi mama mije li kama tawa lukin ona.

sitelen la len pi mama mije li pimeja ale, taso len nasa suli wan pi kule mute li sike mute lon anpa pi lawa ona. jaki laso li lon sinpin ona. luka ona li jo e ilo pana pi telo pakala. ona li pana e telo tawa seli laso.

a, ni li sitelen e tenpo ni: mama mije li kama moli.

mi wile ala sama ona. mi wile ala moli tan seli.

jan Wen li open tan lape.

English

When fighting person Wen was not a fighting person and only a small person, they were a slightly strange small person. They came to be big at a building land of many many people ah. Many small people were located at nearby and wanted to amuse. But Wen did not want to amuse at the sides of those small people. Wen wanted to amuse at the working room of their masculine parent.

When the feminine parent came to be emitting Wen, a bodily destruction, so the feminine parent came to be dead. Wen did not know the feminine parent. But they did know the masculine parent.

From the perspective of small person Wen, Father was the person of the first goodness. He was firstly amusing, and firstly knowledgeable, and firstly powerful, and firstly divine. That was because of this: the father knew a lot about the method of thing-heating.

"Come to be looking at this!"

That was Father's communication at many times. At all times, Wen heard that communication and knew this: they were coming to be seeing something amazing. Using little time they would go to the parent's side.

"The new is what?"

Wen's father holds one large liquid container and one small liquid container.

"Know this: lots of liquid can destroy things. But all destructive liquids are different methods. They are different colours and destroy different things using power of different amounts."

"You are coming to be destroy what using those two liquids ah?"

Father amused. "Valuable yellow metal!"

"In the context of what could you want to destroy valuable yellow metal ah! Don't be strange. Money is good ah. Do not destroy!"

"I communicated 'destroy.' I didn't communicate this: I get rid of the yellow metal."

"What ah!"

"Do come to be looking. The ruling person gave this circle of yellow metal to me."

Father came to be having a yellow metal using a tool. Using the tool, he transfered the yellow metal towards the first liquid container.

Wen looked intensely. Nothing arrived.

Father removed the yellow metal from the liquid and transfered it to cloth. Heat came! The yellow metal slightly ate the cloth.

"Ah, this is liquid of cloth consumption or what? It doesn't consume the yellow metal because of this: the metal is strong. But the cloth is weak so the consumption is possible or what?"

"Like that."

Father came to again have the yellow metal and transfered it to the second container. Wen looked intensely. At an again time, nothing arrived.

Father removed the yellow metal from the liquid. His hand searched for a second circle of yellow metal.

"This yellow metal is not from the ruling person. I bought it at a market of money people."

Father transferred a little liquid to the working surface, and placed the yellow metal at this liquid. Heat! Movement and air release arrived. The father removed the second yellow metal from the liquid.

Wen really wanted to know. "Ah, what arrived?"

"The first yellow metal is good and is from only good yellow valuable metal. The second liquid is unable to destroy things of only good yellow valuable metal. Therefore the second yellow metal is not from only good yellow valuable metal. Unpure metal too is present."

"Ah. For a little time, I felt this: The first yellow metal was bad. The second yellow metal was good."

"Truly, different. But you can see this or what: the first liquid is unable to destroy the yellow metal. The second liquid is able to destroy the unpure metal, but it cannot destroy the yellow metal."

"When we unite these two liquids, what?"

"You are adorable. You understand well." The father made an amusement noise. "But I need to unite them using a mathematical method. When I give one portion of the first liquid and one portion of the second liquid, no good. When I want to create a yellow-metal destructive liquid, the method is this: give three portions of the first liquid and one portion of the second liquid. Do you want to watch this: I work?"

"Want."

"Hm. But do you want to work?"

"Ah, can I?"

"Can. But work well. The creation of these two liquids uses a large moment. When you unite the two liquids no colour should be present. However, when a small moment arrives and leaves, the liquid comes to be a little bit red. When the liquid is red, it cannot destroy well the yellow valuable metal."

Totally amusing. Good ah! From the perspective of small person Wen, this method was amusing.

But at this time, big fighting person Wen had a no-amusement feeling. Darkness. No sound. Bad feeling. The back of the head feels very bad. Everything feels bad. Bad feeling. Hot feeling. Broken... Sleep desire...

At the inside of their head, Wen heard Father's mouth sound.

"Do not die. The deathly reptile left. But bad animals of eating desire remain at the vicinity. Move. Do not sleep."

"I can't. I want to sleep."

"That is not strange. For a large time you did not sleep. You foraged for plants and semisolided the plants and hunted for stone and semisolided the stone and made lots of different liquids and lots of different semisolids and united them in a strange method for only this: you can make a goo of heat destruction."

"Truly I acted like you. When you exist, you work searchingly at all times and sleep at no times."

"This is true. But my work killed me. Your work removed your death."

"O Father, I worked well or what?"

"Truly, good work. But the work is not complete. Move. Do not sleep."

"I feel this: I didn't work well. When I transfered the goo of heat destruction to my skin, my skin should have completely destroyed the heat. But I can feel this: Actually, the heat slightly destroyed the back of my head. The goo should protect me. But it acted not-all-good."

At a small moment, Wen felt the desire to die. But a representation of Father came to their vision.

In the representation, Father's clothing was totally black, but one strange large cloth of many colors was lots of circles at his head's underneath. Green dirtiness was at his face. His hand held a emittance tool of destructive liquid. He emitted the liquid to the green fire.

Ah, this represented this moment: Father came to be dead.

I don't want to be like him. I don't want to die because of fire.

Wen opened from sleep.

sitelen pona

jan utala [wile e ni]
zz li jan utala ala
zz li jan lili taso la
zz zz ona li jan lili pi nasa lili
ona li kama suli
zz lon ma tomo pi jan mute mute a
jan lili mute
zz li lon poka li wile musi
taso
jan [wile e ni] li wile ala musi
zz lon poka pi jan lili ni<^
jan [wile e ni] li wile musi
zz lon tomo pali pi mama mije ona

mama meli li kama pana
zz e jan [wile e ni] la
zz zz pakala sijelo la
zz zz zz mama meli li kama moli
jan [wile e ni]
zz li sona ala e mama meli
taso
ona li sona pona e mama mije

tawa jan lili [wile e ni] la
zz mama mije li jan pi pona nanpa wan
zz ona zz li musi nanpa wan
zz zz zz li sona nanpa wan
zz zz zz li wawa nanpa wan
zz zz zz li sewi nanpa wan
ni>^ li tan ni>
zz mama mije li sona mute
zz zz e nasin pi seli ijo

zz te o kama lukin e ni a to

ni^ li toki pi mama mije lon tenpo mute
tenpo ale la
zz jan [wile e ni]
zz zz li kute e toki ni^
zz zz li sona e ni>
zz zz zz ona li kama lukin e ijo wawa
kepeken tenpo lili la
zz ona li tawa poka mama

zz te sin li seme to

mama mije pi jan [wile e ni]
zz li jo e poki telo suli wan
zz zz zz e poki telo lili wan

zz te o sona
zz zz telo mute li ken pakala e ijo
zz zz taso
zz zz telo ale pakala li nasin ante
zz zz ona li kule ante
zz zz zz li pakala e ijo ante
zz zz zz zz kepeken wawa pi mute ante to

zz te sina kama pakala e seme
zz zz zz kepeken telo tu ni a to

mama mije li musi
zz te kiwen jelo mani a to

zz te seme la
zz zz zz sina wile pakala
zz zz zz zz e kiwen jelo mani aaa
zz zz o nasa ala
zz zz mani li pona aaa
zz zz o pakala ala aaa to

zz te mi toki e nimi pakala
zz zz mi toki ala e ni>
zz zz zz mi weka e kiwen jelo to

zz te seme aaa to

zz te o kama lukin
zz zz jan lawa li pana
zz zz zz e sike ni> pi kiwen jelo
zz zz zz zz tawa mi to

mama mije li kama jo
zz e kiwen jelo kepeken ilo
kepeken ilo la
zz ona li pana e kiwen jelo
zz zz tawa poki telo nanpa wan

jan [wile e ni] li lukin wawa
taso ala li kama

mama mije
zz li weka e kiwen jelo tan telo
zz li pana e ona tawa len
seli li kama
kiwen jelo li moku lili e len

zz te a
zz zz ni^ li telo pi moku len anu seme
zz zz ona li moku ala
zz zz zz e kiwen jelo tan ni>
zz zz zz zz kiwen li wawa
zz zz taso
zz zz len li wawa lili la
zz zz zz moku li ken anu seme to

zz te sama ni to

mama mije
zz li kama jo sin e kiwen jelo
zz li pana e ona
zz zz tawa poki nanpa tu
jan [wile e ni] li lukin wawa
tasotenpo sin la
zz ala li kama

mama mije li weka e kiwen jelo tan telo
luka ona li alasa e sike nanpa tu pi kiwen jelo

zz te kiwen jelo ni
zz zz zz li tan jan lawa ala
zz zz mi esun e ona
zz zz zz lon esun pi jan mute to

mama mije
zz li pana e telo lili tawa supa pali
zz li pana e kiwen jelo lon telo ni
seli a
zz tawa
en pana kon
zz li kama
mama mije li weka e kiwen jelo nanpa tu
zz tan telo

jan [wile e ni] li wile sona mute
zz te a
zz zz seme li kama to

zz te kiwen jelo nanpa wan
zz zz zz li pona li tan kiwen jelo mani pona taso
zz zz telo nanpa tu
zz zz zz li ken ala pakala
zz zz zz zz e ijo pi kiwen jelo mani pona taso
zz zz ni^ la
zz zz zz kiwen jelo nanpa tu
zz zz zz zz li tan ala kiwen jelo mani pona taso
zz zz zz kiwen jaki kin li lon to

zz te a
zz zz tenpo lili la
zz zz zz mi pilin e ni>
zz zz zz zz kiwen jelo nanpa wan li ike
zz zz zz zz kiwen jelo nanpa tu li pona to

zz te lon la ante to
zz zz taso
zz zz sina ken lukin e ni> anu seme
zz zz zz telo nanpa wan
zz zz zz zz li ken ala pakala e kiwen jelo
zz zz zz telo nanpa tu
zz zz zz zz li ken pakala e kiwen jaki
zz zz zz taso
zz zz zz ona li ken ala pakala e kiwen jelo to

zz te mi wan e telo tu ni^ la seme to

zz te sina suwi
zz zz sina sona pona to
mama mije li mu musi
zz te taso
zz zz mi wile wan e ona
zz zz zz kepeken nasin nanpa
zz zz mi pana
zz zz zz e kipisi wan pi telo nanpa wan
zz zz zz e kipisi wan pi telo nanpa tu la
zz zz zz zz pona ala
zz zz mi wile pali e telo pakala pi kiwen jelo la
zz zz zz nasin li ni>
zz zz zz o pana zz zz zz zz e kipisi tu wan pi telo nanpa wan
zz zz zz zz e kipisi wan zz pi telo nanpa tu
zz zz sina wile ala wile lukin e ni>
zz zz zz mi pali to

zz te wile to

zz te n
zz zz taso
zz zz sina wile ala wile pali to

zz te aa
zz zz mi ken ala ken to

zz te ken
zz zz taso
zz zz o pali pona
zz zz pali pi telo tu ni
zz zz zz li kepeken tenpo suli
zz zz sina wan e telo tu la
zz zz zz kule ala o lon
zz zz taso
zz zz tenpo lili li kama li weka la
zz zz zz telo li kama loje lili
zz zz telo li loje la
zz zz zz ona li ken ala pakala pona
zz zz zz zz e kiwen mani jelo to

musi ale
pona a
tawa jan lili [wile e ni] la
zz nasin ni^ li musi

taso
tenpo ni la
zz jan suli utala [wile e ni]
zz zz li pilin pi musi ala
pimeja
kalama ala
pilin ike
monsi lawa li pilin ike mute
ale li pilin ike
pilin ike
pilin seli
pakala
wile lape

lon insa pi lawa ona la
zz jan [wile e ni] li kute
zz zz e kalama uta pi mama mije

zz te o moli ala
zz zz akesi moli li weka
zz zz taso
zz zz soweli ike pi wile moku
zz zz zz li awen lon poka
zz zz o tawa
zz zz o lape ala to

zz te mi ken ala
zz zz mi wile lape to

zz te ni li nasa ala
zz zz tenpo suli la
zz zz zz sina lape ala
zz zz zz sina alasa e kasi
zz zz zz zz li ko e kasi
zz zz zz zz li alasa e kiwen
zz zz zz zz li ko e kiwen
zz zz zz zz li pali
zz zz zz zz zz e telo ante mute
zz zz zz zz zz e ko ante mute
zz zz zz zz li wan e ona lon nasin nasa
zz zz zz zz zz tawa ni> taso
zz zz sina ken pali e ko pi pakala seli to

zz te lon la
zz zz zz mi pali sama sina
zz zz sina lon la
zz zz zz sina pali alasa lon tenpo ale
zz zz zz zz li lape lon tenpo ala to

zz te ni li lon
zz zz taso
zz zz pali mi li moli e mi
zz zz pali sina li weka e moli sina to

zz te mama o
zz zz mi pali pona anu seme to

zz te lon la
zz zz zz pali pona
zz zz taso
zz zz pali li pini ala
zz zz o tawa
zz zz o lape ala to

zz te mi pilin e ni>
zz zz zz mi pali pona ala
zz zz mi pana e ko pi pakala seli
zz zz zz tawa selo mi la
zz zz zz zz selo mi o kama ken
zz zz zz zz zz pakala ale e seli
zz zz taso
zz zz mi ken pilin e ni>
zz zz zz lon la
zz zz zz zz seli li pakala lili
zz zz zz zz zz e monsi pi lawa mi
zz zz ko o awen pona e mi
zz zz taso
zz zz ona li awen pi pona ale ala to

lon tenpo lili la
zz jan [wile e ni] li pilin e wile moli
taso
sitelen pi mama mije li kama tawa lukin ona

sitelen la
zz len pi mama mije li pimeja ale
zz zz taso
zz zz len nasa suli wan pi kule mute
zz zz zz li sike mute lon anpa pi lawa ona
zz jaki laso li lon sinpin ona
zz luka ona li jo e ilo pana pi telo pakala
zz ona li pana e telo tawa seli laso

a
ni^ li sitelen e tenpo ni>
zz mama mije li kama moli

mi wile ala sama ona
mi wile ala moli tan seli

jan [wile e ni] li open tan lape

sitelen pona

jan utala [wile e ni] li jan utala ala li jan lili taso la ona li jan lili pi nasa lili .。︁ ona li kama suli lon ma tomo pi jan mute mute a .。︁ jan lili mute li lon poka li wile musi .。︁ taso jan [wile e ni] li wile ala musi lon poka pi jan lili ni .。︁ jan [wile e ni] li wile musi lon tomo pali pi mama mije ona .。︁

mama meli li kama pana e jan [wile e ni] la pakala sijelo la mama meli li kama moli .。︁ jan [wile e ni] li sona ala e mama meli .。︁ taso ona li sona pona e mama mije .。︁

tawa jan lili [wile e ni] la mama mije li jan pi pona nanpa wan .。︁ ona li musi nanpa wan li sona nanpa wan li wawa nanpa wan li sewi nanpa wan .。︁ ni li tan ni> mama mije li sona mute e nasin pi seli ijo .。︁

te o kama lukin e ni a to .。︁

ni li toki pi mama mije lon tenpo mute .。︁ tenpo ale la jan [wile e ni] li kute e toki ni li sona e ni> ona li kama lukin e ijo wawa .。︁ kepeken tenpo lili la ona li tawa poka mama .。︁

te sin li seme to .。︁

mama mije pi jan [wile e ni] li jo e poki telo suli wan e poki telo lili wan .。︁

te o sona telo mute li ken pakala e ijo .。︁ taso telo ale pakala li nasin ante .。︁ ona li kule ante li pakala e ijo ante kepeken wawa pi mute ante to .。︁

te sina kama pakala e seme kepeken telo tu ni a to .。︁

mama mije li musi .。︁ te kiwen jelo mani a to .。︁

te seme la sina wile pakala e kiwen jelo mani aaa .。︁ o nasa ala .。︁ mani li pona aaa .。︁ o pakala ala aaa to .。︁

te mi toki e nimi pakala .。︁ mi toki ala e ni> mi weka e kiwen jelo to .。︁

te seme aaa to .。︁

te o kama lukin .。︁ jan lawa li pana e sike ni> pi kiwen jelo tawa mi to .。︁

mama mije li kama jo e kiwen jelo kepeken ilo .。︁ kepeken ilo la ona li pana e kiwen jelo tawa poki telo nanpa wan .。︁

jan [wile e ni] li lukin wawa .。︁ taso ala li kama .。︁

mama mije li weka e kiwen jelo tan telo li pana e ona tawa len .。︁ seli li kama .。︁ kiwen jelo li moku lili e len .。︁

te a ni li telo pi moku len anu seme .。︁ ona li moku ala e kiwen jelo tan ni> kiwen li wawa .。︁ taso len li wawa lili la moku li ken anu seme to .。︁

te sama ni to .。︁

mama mije li kama jo sin e kiwen jelo li pana e ona tawa poki nanpa tu .。︁ jan [wile e ni] li lukin wawa .。︁ tasotenpo sin la ala li kama .。︁

mama mije li weka e kiwen jelo tan telo .。︁ luka ona li alasa e sike nanpa tu pi kiwen jelo .。︁

te kiwen jelo ni li tan jan lawa ala .。︁ mi esun e ona lon esun pi jan mute to .。︁

mama mije li pana e telo lili tawa supa pali li pana e kiwen jelo lon telo ni .。︁ seli a .。︁ tawa en pana kon li kama .。︁ mama mije li weka e kiwen jelo nanpa tu tan telo .。︁

jan [wile e ni] li wile sona mute .。︁ te a seme li kama to .。︁

te kiwen jelo nanpa wan li pona li tan kiwen jelo mani pona taso .。︁ telo nanpa tu li ken ala pakala e ijo pi kiwen jelo mani pona taso .。︁ ni la kiwen jelo nanpa tu li tan ala kiwen jelo mani pona taso .。︁ kiwen jaki kin li lon to .。︁

te a .。︁ tenpo lili la mi pilin e ni> kiwen jelo nanpa wan li ike .。︁ kiwen jelo nanpa tu li pona to .。︁

te lon la ante to .。︁ taso sina ken lukin e ni> anu seme telo nanpa wan li ken ala pakala e kiwen jelo .。︁ telo nanpa tu li ken pakala e kiwen jaki taso ona li ken ala pakala e kiwen jelo to .。︁

te mi wan e telo tu ni la seme to .。︁

te sina suwi .。︁ sina sona pona to .。︁ mama mije li mu musi .。︁ te taso mi wile wan e ona kepeken nasin nanpa .。︁ mi pana e kipisi wan pi telo nanpa wan e kipisi wan pi telo nanpa tu la pona ala .。︁ mi wile pali e telo pakala pi kiwen jelo la nasin li ni> o pana e kipisi tu wan pi telo nanpa wan e kipisi wan pi telo nanpa tu .。︁ sina wile ala wile lukin e ni> mi pali to .。︁

te wile to .。︁

te n .。︁ taso sina wile ala wile pali to .。︁

te aa mi ken ala ken to .。︁

te ken .。︁ taso o pali pona .。︁ pali pi telo tu ni li kepeken tenpo suli .。︁ sina wan e telo tu la kule ala o lon .。︁ taso tenpo lili li kama li weka la telo li kama loje lili .。︁ telo li loje la ona li ken ala pakala pona e kiwen mani jelo to .。︁

musi ale .。︁ pona a .。︁ tawa jan lili [wile e ni] la nasin ni li musi .。︁

taso tenpo ni la jan suli utala [wile e ni] li pilin pi musi ala .。︁ pimeja .。︁ kalama ala .。︁ pilin ike .。︁ monsi lawa li pilin ike mute .。︁ ale li pilin ike .。︁ pilin ike .。︁ pilin seli .。︁ pakala .。︁ wile lape .。︁

lon insa pi lawa ona la jan [wile e ni] li kute e kalama uta pi mama mije .。︁

te o moli ala .。︁ akesi moli li weka .。︁ taso soweli ike pi wile moku li awen lon poka .。︁ o tawa .。︁ o lape ala to .。︁

te mi ken ala .。︁ mi wile lape to .。︁

te ni li nasa ala .。︁ tenpo suli la sina lape ala .。︁ sina alasa e kasi li ko e kasi li alasa e kiwen li ko e kiwen li pali e telo ante mute e ko ante mute li wan e ona lon nasin nasa tawa ni> taso sina ken pali e ko pi pakala seli to .。︁

te lon la mi pali sama sina .。︁ sina lon la sina pali alasa lon tenpo ale li lape lon tenpo ala to .。︁

te ni li lon .。︁ taso pali mi li moli e mi .。︁ pali sina li weka e moli sina to .。︁

te mama o mi pali pona anu seme to .。︁

te lon la pali pona .。︁ taso pali li pini ala .。︁ o tawa .。︁ o lape ala to .。︁

te mi pilin e ni> mi pali pona ala .。︁ mi pana e ko pi pakala seli tawa selo mi la selo mi o kama ken pakala ale e seli .。︁ taso mi ken pilin e ni> lon la seli li pakala lili e monsi pi lawa mi .。︁ ko o awen pona e mi .。︁ taso ona li awen pi pona ale ala to .。︁

lon tenpo lili la jan [wile e ni] li pilin e wile moli .。︁ taso sitelen pi mama mije li kama tawa lukin ona .。︁

sitelen la len pi mama mije li pimeja ale taso len nasa suli wan pi kule mute li sike mute lon anpa pi lawa ona .。︁ jaki laso li lon sinpin ona .。︁ luka ona li jo e ilo pana pi telo pakala .。︁ ona li pana e telo tawa seli laso .。︁

a ni li sitelen e tenpo ni> mama mije li kama moli .。︁

mi wile ala sama ona .。︁ mi wile ala moli tan seli .。︁

jan [wile e ni] li open tan lape .。︁

toki pona English sitelen pona
jan utala Wen li jan utala ala li jan lili taso la, ona li jan lili pi nasa lili. When fighting person Wen was not a fighting person and only a small person, they were a slightly strange small person. jan utala [wile e ni]
zz li jan utala ala
zz li jan lili taso la
zz zz ona li jan lili pi nasa lili
jan utala [wile e ni] li jan utala ala li jan lili taso la ona li jan lili pi nasa lili
ona li kama suli lon ma tomo pi jan mute mute a. They came to be big at a building land of many many people ah. ona li kama suli
zz lon ma tomo pi jan mute mute a
ona li kama suli lon ma tomo pi jan mute mute a
jan lili mute li lon poka li wile musi. Many small people were located at nearby and wanted to amuse. jan lili mute
zz li lon poka li wile musi
jan lili mute li lon poka li wile musi
taso jan Wen li wile ala musi lon poka pi jan lili ni. But Wen did not want to amuse at the sides of those small people. taso
jan [wile e ni] li wile ala musi
zz lon poka pi jan lili ni<^
taso jan [wile e ni] li wile ala musi lon poka pi jan lili ni
jan Wen li wile musi lon tomo pali pi mama mije ona. Wen wanted to amuse at the working room of their masculine parent. jan [wile e ni] li wile musi
zz lon tomo pali pi mama mije ona
jan [wile e ni] li wile musi lon tomo pali pi mama mije ona
mama meli li kama pana e jan Wen la pakala sijelo la mama meli li kama moli. When the feminine parent came to be emitting Wen, a bodily destruction, so the feminine parent came to be dead. mama meli li kama pana
zz e jan [wile e ni] la
zz zz pakala sijelo la
zz zz zz mama meli li kama moli
mama meli li kama pana e jan [wile e ni] la pakala sijelo la mama meli li kama moli
jan Wen li sona ala e mama meli. Wen did not know the feminine parent. jan [wile e ni]
zz li sona ala e mama meli
jan [wile e ni] li sona ala e mama meli
taso ona li sona pona e mama mije. But they did know the masculine parent. taso
ona li sona pona e mama mije
taso ona li sona pona e mama mije
tawa jan lili Wen la mama mije li jan pi pona nanpa wan. From the perspective of small person Wen, Father was the person of the first goodness. tawa jan lili [wile e ni] la
zz mama mije li jan pi pona nanpa wan
tawa jan lili [wile e ni] la mama mije li jan pi pona nanpa wan
ona li musi nanpa wan li sona nanpa wan li wawa nanpa wan li sewi nanpa wan. He was firstly amusing, and firstly knowledgeable, and firstly powerful, and firstly divine. zz ona zz li musi nanpa wan
zz zz zz li sona nanpa wan
zz zz zz li wawa nanpa wan
zz zz zz li sewi nanpa wan
ona li musi nanpa wan li sona nanpa wan li wawa nanpa wan li sewi nanpa wan
ni li tan ni: mama mije li sona mute e nasin pi seli ijo. That was because of this: the father knew a lot about the method of thing-heating. ni>^ li tan ni>
zz mama mije li sona mute
zz zz e nasin pi seli ijo
ni li tan ni> mama mije li sona mute e nasin pi seli ijo
"o kama lukin e ni!" "Come to be looking at this!" zz te o kama lukin e ni a to
te o kama lukin e ni a to
ni li toki pi mama mije lon tenpo mute. That was Father's communication at many times. ni^ li toki pi mama mije lon tenpo mute
ni li toki pi mama mije lon tenpo mute
tenpo ale la, jan Wen li kute e toki ni li sona e ni: ona li kama lukin e ijo wawa. At all times, Wen heard that communication and knew this: they were coming to be seeing something amazing. tenpo ale la
zz jan [wile e ni]
zz zz li kute e toki ni^
zz zz li sona e ni>
zz zz zz ona li kama lukin e ijo wawa
tenpo ale la jan [wile e ni] li kute e toki ni li sona e ni> ona li kama lukin e ijo wawa
kepeken tenpo lili la ona li tawa poka mama. Using little time they would go to the parent's side. kepeken tenpo lili la
zz ona li tawa poka mama
kepeken tenpo lili la ona li tawa poka mama
"sin li seme?" "The new is what?" zz te sin li seme to
te sin li seme to
mama mije pi jan Wen li jo e poki telo suli wan e poki telo lili wan. Wen's father holds one large liquid container and one small liquid container. mama mije pi jan [wile e ni]
zz li jo e poki telo suli wan
zz zz zz e poki telo lili wan
mama mije pi jan [wile e ni] li jo e poki telo suli wan e poki telo lili wan
"o sona: telo mute li ken pakala e ijo. "Know this: lots of liquid can destroy things. zz te o sona
zz zz telo mute li ken pakala e ijo
te o sona telo mute li ken pakala e ijo
taso telo ale pakala li nasin ante. But all destructive liquids are different methods. zz zz taso
zz zz telo ale pakala li nasin ante
taso telo ale pakala li nasin ante
ona li kule ante li pakala e ijo ante kepeken wawa pi mute ante." They are different colours and destroy different things using power of different amounts." zz zz ona li kule ante
zz zz zz li pakala e ijo ante
zz zz zz zz kepeken wawa pi mute ante to
ona li kule ante li pakala e ijo ante kepeken wawa pi mute ante to
"sina kama pakala e seme kepeken telo tu ni a?" "You are coming to be destroy what using those two liquids ah?" zz te sina kama pakala e seme
zz zz zz kepeken telo tu ni a to
te sina kama pakala e seme kepeken telo tu ni a to
mama mije li musi. Father amused. mama mije li musi
mama mije li musi
"kiwen jelo mani!" "Valuable yellow metal!" zz te kiwen jelo mani a to
te kiwen jelo mani a to
"seme la sina wile pakala e kiwen jelo mani a! "In the context of what could you want to destroy valuable yellow metal ah! zz te seme la
zz zz zz sina wile pakala
zz zz zz zz e kiwen jelo mani aaa
te seme la sina wile pakala e kiwen jelo mani aaa
o nasa ala. Don't be strange. zz zz o nasa ala
o nasa ala
mani li pona a. Money is good ah. zz zz mani li pona aaa
mani li pona aaa
o pakala ala!" Do not destroy!" zz zz o pakala ala aaa to
o pakala ala aaa to
"mi toki e 'pakala.' "I communicated 'destroy.' zz te mi toki e nimi pakala
te mi toki e nimi pakala
mi toki ala e ni: mi weka e kiwen jelo." I didn't communicate this: I get rid of the yellow metal." zz zz mi toki ala e ni>
zz zz zz mi weka e kiwen jelo to
mi toki ala e ni> mi weka e kiwen jelo to
"seme a!" "What ah!" zz te seme aaa to
te seme aaa to
"o kama lukin. "Do come to be looking. zz te o kama lukin
te o kama lukin
jan lawa li pana e sike ni pi kiwen jelo tawa mi." The ruling person gave this circle of yellow metal to me." zz zz jan lawa li pana
zz zz zz e sike ni> pi kiwen jelo
zz zz zz zz tawa mi to
jan lawa li pana e sike ni> pi kiwen jelo tawa mi to
mama mije li kama jo e kiwen jelo kepeken ilo. Father came to be having a yellow metal using a tool. mama mije li kama jo
zz e kiwen jelo kepeken ilo
mama mije li kama jo e kiwen jelo kepeken ilo
kepeken ilo la ona li pana e kiwen jelo tawa poki telo nanpa wan. Using the tool, he transfered the yellow metal towards the first liquid container. kepeken ilo la
zz ona li pana e kiwen jelo
zz zz tawa poki telo nanpa wan
kepeken ilo la ona li pana e kiwen jelo tawa poki telo nanpa wan
jan Wen li lukin wawa. Wen looked intensely. jan [wile e ni] li lukin wawa
jan [wile e ni] li lukin wawa
ala li kama. Nothing arrived. taso ala li kama
taso ala li kama
mama mije li weka e kiwen jelo tan telo li pana e ona tawa len. Father removed the yellow metal from the liquid and transfered it to cloth. mama mije
zz li weka e kiwen jelo tan telo
zz li pana e ona tawa len
mama mije li weka e kiwen jelo tan telo li pana e ona tawa len
seli li kama! Heat came! seli li kama
seli li kama
kiwen jelo li moku lili e len. The yellow metal slightly ate the cloth. kiwen jelo li moku lili e len
kiwen jelo li moku lili e len
"a, ni li telo pi moku len anu seme? "Ah, this is liquid of cloth consumption or what? zz te a
zz zz ni^ li telo pi moku len anu seme
te a ni li telo pi moku len anu seme
ona li moku ala e kiwen jelo tan ni: kiwen li wawa. It doesn't consume the yellow metal because of this: the metal is strong. zz zz ona li moku ala
zz zz zz e kiwen jelo tan ni>
zz zz zz zz kiwen li wawa
ona li moku ala e kiwen jelo tan ni> kiwen li wawa
taso len li wawa lili la moku li ken anu seme?" But the cloth is weak so the consumption is possible or what?" zz zz taso
zz zz len li wawa lili la
zz zz zz moku li ken anu seme to
taso len li wawa lili la moku li ken anu seme to
"sama ni." "Like that." zz te sama ni to
te sama ni to
mama mije li kama jo sin e kiwen jelo li pana e ona tawa poki nanpa tu. Father came to again have the yellow metal and transfered it to the second container. mama mije
zz li kama jo sin e kiwen jelo
zz li pana e ona
zz zz tawa poki nanpa tu
mama mije li kama jo sin e kiwen jelo li pana e ona tawa poki nanpa tu
jan Wen li lukin wawa. Wen looked intensely. jan [wile e ni] li lukin wawa
jan [wile e ni] li lukin wawa
tenpo sin la, ala li kama. At an again time, nothing arrived. tasotenpo sin la
zz ala li kama
tasotenpo sin la ala li kama
mama mije li weka e kiwen jelo tan telo. Father removed the yellow metal from the liquid. mama mije li weka e kiwen jelo tan telo
mama mije li weka e kiwen jelo tan telo
luka ona li alasa e sike nanpa tu pi kiwen jelo. His hand searched for a second circle of yellow metal. luka ona li alasa e sike nanpa tu pi kiwen jelo
luka ona li alasa e sike nanpa tu pi kiwen jelo
"kiwen jelo ni li tan jan lawa ala. "This yellow metal is not from the ruling person. zz te kiwen jelo ni
zz zz zz li tan jan lawa ala
te kiwen jelo ni li tan jan lawa ala
mi esun e ona lon esun pi jan mute." I bought it at a market of money people." zz zz mi esun e ona
zz zz zz lon esun pi jan mute to
mi esun e ona lon esun pi jan mute to
mama mije li pana e telo lili tawa supa pali, li pana e kiwen jelo lon telo ni. Father transferred a little liquid to the working surface, and placed the yellow metal at this liquid. mama mije
zz li pana e telo lili tawa supa pali
zz li pana e kiwen jelo lon telo ni
mama mije li pana e telo lili tawa supa pali li pana e kiwen jelo lon telo ni
seli! Heat! seli a
seli a
tawa en pana kon li kama. Movement and air release arrived. zz tawa
en pana kon
zz li kama
tawa en pana kon li kama
mama mije li weka e kiwen jelo nanpa tu tan telo. The father removed the second yellow metal from the liquid. mama mije li weka e kiwen jelo nanpa tu
zz tan telo
mama mije li weka e kiwen jelo nanpa tu tan telo
jan Wen li wile sona mute. Wen really wanted to know. jan [wile e ni] li wile sona mute
jan [wile e ni] li wile sona mute
"a, seme li kama?" "Ah, what arrived?" zz te a
zz zz seme li kama to
te a seme li kama to
"kiwen jelo nanpa wan li pona li tan kiwen jelo mani pona taso. "The first yellow metal is good and is from only good yellow valuable metal. zz te kiwen jelo nanpa wan
zz zz zz li pona li tan kiwen jelo mani pona taso
te kiwen jelo nanpa wan li pona li tan kiwen jelo mani pona taso
telo nanpa tu li ken ala pakala e ijo pi kiwen jelo mani pona taso. The second liquid is unable to destroy things of only good yellow valuable metal. zz zz telo nanpa tu
zz zz zz li ken ala pakala
zz zz zz zz e ijo pi kiwen jelo mani pona taso
telo nanpa tu li ken ala pakala e ijo pi kiwen jelo mani pona taso
ni la kiwen jelo nanpa tu li tan ala kiwen jelo mani pona taso. Therefore the second yellow metal is not from only good yellow valuable metal. zz zz ni^ la
zz zz zz kiwen jelo nanpa tu
zz zz zz zz li tan ala kiwen jelo mani pona taso
ni la kiwen jelo nanpa tu li tan ala kiwen jelo mani pona taso
kiwen jaki kin li lon." Unpure metal too is present." zz zz zz kiwen jaki kin li lon to
kiwen jaki kin li lon to
"a. "Ah. zz te a
te a
tenpo lili la mi pilin e ni: kiwen jelo nanpa wan li ike. For a little time, I felt this: The first yellow metal was bad. zz zz tenpo lili la
zz zz zz mi pilin e ni>
zz zz zz zz kiwen jelo nanpa wan li ike
tenpo lili la mi pilin e ni> kiwen jelo nanpa wan li ike
kiwen jelo nanpa tu li pona." The second yellow metal was good." zz zz zz zz kiwen jelo nanpa tu li pona to
kiwen jelo nanpa tu li pona to
"lon la ante. "Truly, different. zz te lon la ante to
te lon la ante to
taso sina ken lukin e ni anu seme: telo nanpa wan li ken ala pakala e kiwen jelo. But you can see this or what: the first liquid is unable to destroy the yellow metal. zz zz taso
zz zz sina ken lukin e ni> anu seme
zz zz zz telo nanpa wan
zz zz zz zz li ken ala pakala e kiwen jelo
taso sina ken lukin e ni> anu seme telo nanpa wan li ken ala pakala e kiwen jelo
telo nanpa tu li ken pakala e kiwen jaki, taso ona li ken ala pakala e kiwen jelo." The second liquid is able to destroy the unpure metal, but it cannot destroy the yellow metal." zz zz zz telo nanpa tu
zz zz zz zz li ken pakala e kiwen jaki
zz zz zz taso
zz zz zz ona li ken ala pakala e kiwen jelo to
telo nanpa tu li ken pakala e kiwen jaki taso ona li ken ala pakala e kiwen jelo to
"mi wan e telo tu ni la seme?" "When we unite these two liquids, what?" zz te mi wan e telo tu ni^ la seme to
te mi wan e telo tu ni la seme to
"sina suwi. "You are adorable. zz te sina suwi
te sina suwi
sina sona pona." You understand well." zz zz sina sona pona to
sina sona pona to
mama mije li mu musi. The father made an amusement noise. mama mije li mu musi
mama mije li mu musi
"taso mi wile wan e ona kepeken nasin nanpa. "But I need to unite them using a mathematical method. zz te taso
zz zz mi wile wan e ona
zz zz zz kepeken nasin nanpa
te taso mi wile wan e ona kepeken nasin nanpa
mi pana e kipisi wan pi telo nanpa wan e kipisi wan pi telo nanpa tu la pona ala. When I give one portion of the first liquid and one portion of the second liquid, no good. zz zz mi pana
zz zz zz e kipisi wan pi telo nanpa wan
zz zz zz e kipisi wan pi telo nanpa tu la
zz zz zz zz pona ala
mi pana e kipisi wan pi telo nanpa wan e kipisi wan pi telo nanpa tu la pona ala
mi wile pali e telo pakala pi kiwen jelo la nasin li ni: o pana e kipisi tu wan pi telo nanpa wan e kipisi wan pi telo nanpa tu. When I want to create a yellow-metal destructive liquid, the method is this: give three portions of the first liquid and one portion of the second liquid. zz zz mi wile pali e telo pakala pi kiwen jelo la
zz zz zz nasin li ni>
zz zz zz o pana
zz zz zz zz e kipisi tu wan pi telo nanpa wan
zz zz zz zz e kipisi wan zz pi telo nanpa tu
mi wile pali e telo pakala pi kiwen jelo la nasin li ni> o pana e kipisi tu wan pi telo nanpa wan e kipisi wan pi telo nanpa tu
sina wile ala wile lukin e ni: mi pali?" Do you want to watch this: I work?" zz zz sina wile ala wile lukin e ni>
zz zz zz mi pali to
sina wile ala wile lukin e ni> mi pali to
"wile." "Want." zz te wile to
te wile to
"n. "Hm. zz te n
te n
taso sina wile ala wile pali?" But do you want to work?" zz zz taso
zz zz sina wile ala wile pali to
taso sina wile ala wile pali to
"a, mi ken ala ken?" "Ah, can I?" zz te aa
zz zz mi ken ala ken to
te aa mi ken ala ken to
"ken. "Can. zz te ken
te ken
taso o pali pona. But work well. zz zz taso
zz zz o pali pona
taso o pali pona
pali pi telo tu ni li kepeken tenpo suli. The creation of these two liquids uses a large moment. zz zz pali pi telo tu ni
zz zz zz li kepeken tenpo suli
pali pi telo tu ni li kepeken tenpo suli
sina wan e telo tu la kule ala o lon. When you unite the two liquids no colour should be present. zz zz sina wan e telo tu la
zz zz zz kule ala o lon
sina wan e telo tu la kule ala o lon
taso, tenpo lili li kama li weka la telo li kama loje lili. However, when a small moment arrives and leaves, the liquid comes to be a little bit red. zz zz taso
zz zz tenpo lili li kama li weka la
zz zz zz telo li kama loje lili
taso tenpo lili li kama li weka la telo li kama loje lili
telo li loje la ona li ken ala pakala pona e kiwen mani jelo." When the liquid is red, it cannot destroy well the yellow valuable metal." zz zz telo li loje la
zz zz zz ona li ken ala pakala pona
zz zz zz zz e kiwen mani jelo to
telo li loje la ona li ken ala pakala pona e kiwen mani jelo to
musi ale. Totally amusing. musi ale
musi ale
pona a! Good ah! pona a
pona a
tawa jan lili Wen la nasin ni li musi. From the perspective of small person Wen, this method was amusing. tawa jan lili [wile e ni] la
zz nasin ni^ li musi
tawa jan lili [wile e ni] la nasin ni li musi
taso tenpo ni la jan suli utala Wen li pilin pi musi ala. But at this time, big fighting person Wen had a no-amusement feeling. taso
tenpo ni la
zz jan suli utala [wile e ni]
zz zz li pilin pi musi ala
taso tenpo ni la jan suli utala [wile e ni] li pilin pi musi ala
pimeja. Darkness. pimeja
pimeja
kalama ala. No sound. kalama ala
kalama ala
pilin ike. Bad feeling. pilin ike
pilin ike
monsi lawa li pilin ike mute. The back of the head feels very bad. monsi lawa li pilin ike mute
monsi lawa li pilin ike mute
ale li pilin ike. Everything feels bad. ale li pilin ike
ale li pilin ike
pilin ike. Bad feeling. pilin ike
pilin ike
pilin seli. Hot feeling. pilin seli
pilin seli
pakala... Broken... pakala
pakala
wile lape... Sleep desire... wile lape
wile lape
lon insa pi lawa ona la, jan Wen li kute e kalama uta pi mama mije. At the inside of their head, Wen heard Father's mouth sound. lon insa pi lawa ona la
zz jan [wile e ni] li kute
zz zz e kalama uta pi mama mije
lon insa pi lawa ona la jan [wile e ni] li kute e kalama uta pi mama mije
"o moli ala. "Do not die. zz te o moli ala
te o moli ala
akesi moli li weka. The deathly reptile left. zz zz akesi moli li weka
akesi moli li weka
taso soweli ike pi wile moku li awen lon poka. But bad animals of eating desire remain at the vicinity. zz zz taso
zz zz soweli ike pi wile moku
zz zz zz li awen lon poka
taso soweli ike pi wile moku li awen lon poka
o tawa. Move. zz zz o tawa
o tawa
o lape ala." Do not sleep." zz zz o lape ala to
o lape ala to
"mi ken ala. "I can't. zz te mi ken ala
te mi ken ala
mi wile lape." I want to sleep." zz zz mi wile lape to
mi wile lape to
"ni li nasa ala. "That is not strange. zz te ni li nasa ala
te ni li nasa ala
tenpo suli la sina lape ala. For a large time you did not sleep. zz zz tenpo suli la
zz zz zz sina lape ala
tenpo suli la sina lape ala
sina alasa e kasi li ko e kasi li alasa e kiwen li ko e kiwen li pali e telo ante mute e ko ante mute li wan e ona lon nasin nasa tawa ni taso: sina ken pali e ko pi pakala seli." You foraged for plants and semisolided the plants and hunted for stone and semisolided the stone and made lots of different liquids and lots of different semisolids and united them in a strange method for only this: you can make a goo of heat destruction." zz zz zz sina alasa e kasi
zz zz zz zz li ko e kasi
zz zz zz zz li alasa e kiwen
zz zz zz zz li ko e kiwen
zz zz zz zz li pali
zz zz zz zz zz e telo ante mute
zz zz zz zz zz e ko ante mute
zz zz zz zz li wan e ona lon nasin nasa
zz zz zz zz zz tawa ni> taso
zz zz sina ken pali e ko pi pakala seli to
sina alasa e kasi li ko e kasi li alasa e kiwen li ko e kiwen li pali e telo ante mute e ko ante mute li wan e ona lon nasin nasa tawa ni> taso sina ken pali e ko pi pakala seli to
"lon la mi pali sama sina. "Truly I acted like you. zz te lon la
zz zz zz mi pali sama sina
te lon la mi pali sama sina
sina lon la sina pali alasa lon tenpo ale li lape lon tenpo ala." When you exist, you work searchingly at all times and sleep at no times." zz zz sina lon la
zz zz zz sina pali alasa lon tenpo ale
zz zz zz zz li lape lon tenpo ala to
sina lon la sina pali alasa lon tenpo ale li lape lon tenpo ala to
"ni li lon. "This is true. zz te ni li lon
te ni li lon
taso pali mi li moli e mi. But my work killed me. zz zz taso
zz zz pali mi li moli e mi
taso pali mi li moli e mi
pali sina li weka e moli sina." Your work removed your death." zz zz pali sina li weka e moli sina to
pali sina li weka e moli sina to
"mama o, mi pali pona anu seme?" "O Father, I worked well or what?" zz te mama o
zz zz mi pali pona anu seme to
te mama o mi pali pona anu seme to
"lon la pali pona. "Truly, good work. zz te lon la
zz zz zz pali pona
te lon la pali pona
taso pali li pini ala. But the work is not complete. zz zz taso
zz zz pali li pini ala
taso pali li pini ala
o tawa. Move. zz zz o tawa
o tawa
o lape ala." Do not sleep." zz zz o lape ala to
o lape ala to
"mi pilin e ni: mi pali pona ala. "I feel this: I didn't work well. zz te mi pilin e ni>
zz zz zz mi pali pona ala
te mi pilin e ni> mi pali pona ala
mi pana e ko pi pakala seli tawa selo mi la selo mi o kama ken pakala ale e seli. When I transfered the goo of heat destruction to my skin, my skin should have completely destroyed the heat. zz zz mi pana e ko pi pakala seli
zz zz zz tawa selo mi la
zz zz zz zz selo mi o kama ken
zz zz zz zz zz pakala ale e seli
mi pana e ko pi pakala seli tawa selo mi la selo mi o kama ken pakala ale e seli
taso mi ken pilin e ni: lon la seli li pakala lili e monsi pi lawa mi. But I can feel this: Actually, the heat slightly destroyed the back of my head. zz zz taso
zz zz mi ken pilin e ni>
zz zz zz lon la
zz zz zz zz seli li pakala lili
zz zz zz zz zz e monsi pi lawa mi
taso mi ken pilin e ni> lon la seli li pakala lili e monsi pi lawa mi
ko o awen pona e mi. The goo should protect me. zz zz ko o awen pona e mi
ko o awen pona e mi
taso ona li awen pi pona ale ala." But it acted not-all-good." zz zz taso
zz zz ona li awen pi pona ale ala to
taso ona li awen pi pona ale ala to
lon tenpo lili la, jan Wen li pilin e wile moli. At a small moment, Wen felt the desire to die. lon tenpo lili la
zz jan [wile e ni] li pilin e wile moli
lon tenpo lili la jan [wile e ni] li pilin e wile moli
taso sitelen pi mama mije li kama tawa lukin ona. But a representation of Father came to their vision. taso
sitelen pi mama mije li kama tawa lukin ona
taso sitelen pi mama mije li kama tawa lukin ona
sitelen la len pi mama mije li pimeja ale, taso len nasa suli wan pi kule mute li sike mute lon anpa pi lawa ona. In the representation, Father's clothing was totally black, but one strange large cloth of many colors was lots of circles at his head's underneath. sitelen la
zz len pi mama mije li pimeja ale
zz zz taso
zz zz len nasa suli wan pi kule mute
zz zz zz li sike mute lon anpa pi lawa ona
sitelen la len pi mama mije li pimeja ale taso len nasa suli wan pi kule mute li sike mute lon anpa pi lawa ona
jaki laso li lon sinpin ona. Green dirtiness was at his face. zz jaki laso li lon sinpin ona
jaki laso li lon sinpin ona
luka ona li jo e ilo pana pi telo pakala. His hand held a emittance tool of destructive liquid. zz luka ona li jo e ilo pana pi telo pakala
luka ona li jo e ilo pana pi telo pakala
ona li pana e telo tawa seli laso. He emitted the liquid to the green fire. zz ona li pana e telo tawa seli laso
ona li pana e telo tawa seli laso
a, ni li sitelen e tenpo ni: mama mije li kama moli. Ah, this represented this moment: Father came to be dead. a
ni^ li sitelen e tenpo ni>
zz mama mije li kama moli
a ni li sitelen e tenpo ni> mama mije li kama moli
mi wile ala sama ona. I don't want to be like him. mi wile ala sama ona
mi wile ala sama ona
mi wile ala moli tan seli. I don't want to die because of fire. mi wile ala moli tan seli
mi wile ala moli tan seli
jan Wen li open tan lape. Wen opened from sleep. jan [wile e ni] li open tan lape
jan [wile e ni] li open tan lape

jan utala Wen li jan utala ala li jan lili taso la, ona li jan lili pi nasa lili.

jan utala [wile e ni]
zz li jan utala ala
zz li jan lili taso la
zz zz ona li jan lili pi nasa lili

jan utala [wile e ni] li jan utala ala li jan lili taso la ona li jan lili pi nasa lili.

en

When fighting person Wen was not a fighting person and only a small person, they were a slightly strange small person.

sitelen Lasina

jan utala Wen li jan utala ala li jan lili taso la, ona li jan lili pi nasa lili.

ona li kama suli lon ma tomo pi jan mute mute a.

ona li kama suli
zz lon ma tomo pi jan mute mute a

ona li kama suli lon ma tomo pi jan mute mute a.

en

They came to be big at a building land of many many people ah.

sitelen Lasina

ona li kama suli lon ma tomo pi jan mute mute a.

jan lili mute li lon poka li wile musi.

jan lili mute
zz li lon poka li wile musi

jan lili mute li lon poka li wile musi.

en

Many small people were located at nearby and wanted to amuse.

sitelen Lasina

jan lili mute li lon poka li wile musi.

taso jan Wen li wile ala musi lon poka pi jan lili ni.

taso
jan [wile e ni] li wile ala musi
zz lon poka pi jan lili ni<^

taso jan [wile e ni] li wile ala musi lon poka pi jan lili ni.

en

But Wen did not want to amuse at the sides of those small people.

sitelen Lasina

taso jan Wen li wile ala musi lon poka pi jan lili ni.

jan Wen li wile musi lon tomo pali pi mama mije ona.

jan [wile e ni] li wile musi
zz lon tomo pali pi mama mije ona

jan [wile e ni] li wile musi lon tomo pali pi mama mije ona.

en

Wen wanted to amuse at the working room of their masculine parent.

sitelen Lasina

jan Wen li wile musi lon tomo pali pi mama mije ona.

mama meli li kama pana e jan Wen la pakala sijelo la mama meli li kama moli.

mama meli li kama pana
zz e jan [wile e ni] la
zz zz pakala sijelo la
zz zz zz mama meli li kama moli

mama meli li kama pana e jan [wile e ni] la pakala sijelo la mama meli li kama moli.

en

When the feminine parent came to be emitting Wen, a bodily destruction, so the feminine parent came to be dead.

sitelen Lasina

mama meli li kama pana e jan Wen la pakala sijelo la mama meli li kama moli.

jan Wen li sona ala e mama meli.

jan [wile e ni]
zz li sona ala e mama meli

jan [wile e ni] li sona ala e mama meli.

en

Wen did not know the feminine parent.

sitelen Lasina

jan Wen li sona ala e mama meli.

taso ona li sona pona e mama mije.

taso
ona li sona pona e mama mije

taso ona li sona pona e mama mije.

en

But they did know the masculine parent.

sitelen Lasina

taso ona li sona pona e mama mije.

tawa jan lili Wen la mama mije li jan pi pona nanpa wan.

tawa jan lili [wile e ni] la
zz mama mije li jan pi pona nanpa wan

tawa jan lili [wile e ni] la mama mije li jan pi pona nanpa wan.

en

From the perspective of small person Wen, Father was the person of the first goodness.

sitelen Lasina

tawa jan lili Wen la mama mije li jan pi pona nanpa wan.

ona li musi nanpa wan li sona nanpa wan li wawa nanpa wan li sewi nanpa wan.

zz ona zz li musi nanpa wan
zz zz zz li sona nanpa wan
zz zz zz li wawa nanpa wan
zz zz zz li sewi nanpa wan

ona li musi nanpa wan li sona nanpa wan li wawa nanpa wan li sewi nanpa wan.

en

He was firstly amusing, and firstly knowledgeable, and firstly powerful, and firstly divine.

sitelen Lasina

ona li musi nanpa wan li sona nanpa wan li wawa nanpa wan li sewi nanpa wan.

ni li tan ni: mama mije li sona mute e nasin pi seli ijo.

ni>^ li tan ni>
zz mama mije li sona mute
zz zz e nasin pi seli ijo

ni li tan ni> mama mije li sona mute e nasin pi seli ijo.

en

That was because of this: the father knew a lot about the method of thing-heating.

sitelen Lasina

ni li tan ni: mama mije li sona mute e nasin pi seli ijo.

"o kama lukin e ni!"

zz te o kama lukin e ni a to

te o kama lukin e ni a to.

en

"Come to be looking at this!"

sitelen Lasina

"o kama lukin e ni!"

ni li toki pi mama mije lon tenpo mute.

ni^ li toki pi mama mije lon tenpo mute

ni li toki pi mama mije lon tenpo mute.

en

That was Father's communication at many times.

sitelen Lasina

ni li toki pi mama mije lon tenpo mute.

tenpo ale la, jan Wen li kute e toki ni li sona e ni: ona li kama lukin e ijo wawa.

tenpo ale la
zz jan [wile e ni]
zz zz li kute e toki ni^
zz zz li sona e ni>
zz zz zz ona li kama lukin e ijo wawa

tenpo ale la jan [wile e ni] li kute e toki ni li sona e ni> ona li kama lukin e ijo wawa.

en

At all times, Wen heard that communication and knew this: they were coming to be seeing something amazing.

sitelen Lasina

tenpo ale la, jan Wen li kute e toki ni li sona e ni: ona li kama lukin e ijo wawa.

kepeken tenpo lili la ona li tawa poka mama.

kepeken tenpo lili la
zz ona li tawa poka mama

kepeken tenpo lili la ona li tawa poka mama.

en

Using little time they would go to the parent's side.

sitelen Lasina

kepeken tenpo lili la ona li tawa poka mama.

"sin li seme?"

zz te sin li seme to

te sin li seme to.

en

"The new is what?"

sitelen Lasina

"sin li seme?"

mama mije pi jan Wen li jo e poki telo suli wan e poki telo lili wan.

mama mije pi jan [wile e ni]
zz li jo e poki telo suli wan
zz zz zz e poki telo lili wan

mama mije pi jan [wile e ni] li jo e poki telo suli wan e poki telo lili wan.

en

Wen's father holds one large liquid container and one small liquid container.

sitelen Lasina

mama mije pi jan Wen li jo e poki telo suli wan e poki telo lili wan.

"o sona: telo mute li ken pakala e ijo.

zz te o sona
zz zz telo mute li ken pakala e ijo

te o sona telo mute li ken pakala e ijo.

en

"Know this: lots of liquid can destroy things.

sitelen Lasina

"o sona: telo mute li ken pakala e ijo.

taso telo ale pakala li nasin ante.

zz zz taso
zz zz telo ale pakala li nasin ante

taso telo ale pakala li nasin ante.

en

But all destructive liquids are different methods.

sitelen Lasina

taso telo ale pakala li nasin ante.

ona li kule ante li pakala e ijo ante kepeken wawa pi mute ante."

zz zz ona li kule ante
zz zz zz li pakala e ijo ante
zz zz zz zz kepeken wawa pi mute ante to

ona li kule ante li pakala e ijo ante kepeken wawa pi mute ante to.

en

They are different colours and destroy different things using power of different amounts."

sitelen Lasina

ona li kule ante li pakala e ijo ante kepeken wawa pi mute ante."

"sina kama pakala e seme kepeken telo tu ni a?"

zz te sina kama pakala e seme
zz zz zz kepeken telo tu ni a to

te sina kama pakala e seme kepeken telo tu ni a to.

en

"You are coming to be destroy what using those two liquids ah?"

sitelen Lasina

"sina kama pakala e seme kepeken telo tu ni a?"

mama mije li musi.

mama mije li musi

mama mije li musi.

en

Father amused.

sitelen Lasina

mama mije li musi.

"kiwen jelo mani!"

zz te kiwen jelo mani a to

te kiwen jelo mani a to.

en

"Valuable yellow metal!"

sitelen Lasina

"kiwen jelo mani!"

"seme la sina wile pakala e kiwen jelo mani a!

zz te seme la
zz zz zz sina wile pakala
zz zz zz zz e kiwen jelo mani aaa

te seme la sina wile pakala e kiwen jelo mani aaa.

en

"In the context of what could you want to destroy valuable yellow metal ah!

sitelen Lasina

"seme la sina wile pakala e kiwen jelo mani a!

o nasa ala.

zz zz o nasa ala

o nasa ala.

en

Don't be strange.

sitelen Lasina

o nasa ala.

mani li pona a.

zz zz mani li pona aaa

mani li pona aaa.

en

Money is good ah.

sitelen Lasina

mani li pona a.

o pakala ala!"

zz zz o pakala ala aaa to

o pakala ala aaa to.

en

Do not destroy!"

sitelen Lasina

o pakala ala!"

"mi toki e 'pakala.'

zz te mi toki e nimi pakala

te mi toki e nimi pakala.

en

"I communicated 'destroy.'

sitelen Lasina

"mi toki e 'pakala.'

mi toki ala e ni: mi weka e kiwen jelo."

zz zz mi toki ala e ni>
zz zz zz mi weka e kiwen jelo to

mi toki ala e ni> mi weka e kiwen jelo to.

en

I didn't communicate this: I get rid of the yellow metal."

sitelen Lasina

mi toki ala e ni: mi weka e kiwen jelo."

"seme a!"

zz te seme aaa to

te seme aaa to.

en

"What ah!"

sitelen Lasina

"seme a!"

"o kama lukin.

zz te o kama lukin

te o kama lukin.

en

"Do come to be looking.

sitelen Lasina

"o kama lukin.

jan lawa li pana e sike ni pi kiwen jelo tawa mi."

zz zz jan lawa li pana
zz zz zz e sike ni> pi kiwen jelo
zz zz zz zz tawa mi to

jan lawa li pana e sike ni> pi kiwen jelo tawa mi to.

en

The ruling person gave this circle of yellow metal to me."

sitelen Lasina

jan lawa li pana e sike ni pi kiwen jelo tawa mi."

mama mije li kama jo e kiwen jelo kepeken ilo.

mama mije li kama jo
zz e kiwen jelo kepeken ilo

mama mije li kama jo e kiwen jelo kepeken ilo.

en

Father came to be having a yellow metal using a tool.

sitelen Lasina

mama mije li kama jo e kiwen jelo kepeken ilo.

kepeken ilo la ona li pana e kiwen jelo tawa poki telo nanpa wan.

kepeken ilo la
zz ona li pana e kiwen jelo
zz zz tawa poki telo nanpa wan

kepeken ilo la ona li pana e kiwen jelo tawa poki telo nanpa wan.

en

Using the tool, he transfered the yellow metal towards the first liquid container.

sitelen Lasina

kepeken ilo la ona li pana e kiwen jelo tawa poki telo nanpa wan.

jan Wen li lukin wawa.

jan [wile e ni] li lukin wawa

jan [wile e ni] li lukin wawa.

en

Wen looked intensely.

sitelen Lasina

jan Wen li lukin wawa.

ala li kama.

taso ala li kama

taso ala li kama.

en

Nothing arrived.

sitelen Lasina

ala li kama.

mama mije li weka e kiwen jelo tan telo li pana e ona tawa len.

mama mije
zz li weka e kiwen jelo tan telo
zz li pana e ona tawa len

mama mije li weka e kiwen jelo tan telo li pana e ona tawa len.

en

Father removed the yellow metal from the liquid and transfered it to cloth.

sitelen Lasina

mama mije li weka e kiwen jelo tan telo li pana e ona tawa len.

seli li kama!

seli li kama

seli li kama.

en

Heat came!

sitelen Lasina

seli li kama!

kiwen jelo li moku lili e len.

kiwen jelo li moku lili e len

kiwen jelo li moku lili e len.

en

The yellow metal slightly ate the cloth.

sitelen Lasina

kiwen jelo li moku lili e len.

"a, ni li telo pi moku len anu seme?

zz te a
zz zz ni^ li telo pi moku len anu seme

te a ni li telo pi moku len anu seme.

en

"Ah, this is liquid of cloth consumption or what?

sitelen Lasina

"a, ni li telo pi moku len anu seme?

ona li moku ala e kiwen jelo tan ni: kiwen li wawa.

zz zz ona li moku ala
zz zz zz e kiwen jelo tan ni>
zz zz zz zz kiwen li wawa

ona li moku ala e kiwen jelo tan ni> kiwen li wawa.

en

It doesn't consume the yellow metal because of this: the metal is strong.

sitelen Lasina

ona li moku ala e kiwen jelo tan ni: kiwen li wawa.

taso len li wawa lili la moku li ken anu seme?"

zz zz taso
zz zz len li wawa lili la
zz zz zz moku li ken anu seme to

taso len li wawa lili la moku li ken anu seme to.

en

But the cloth is weak so the consumption is possible or what?"

sitelen Lasina

taso len li wawa lili la moku li ken anu seme?"

"sama ni."

zz te sama ni to

te sama ni to.

en

"Like that."

sitelen Lasina

"sama ni."

mama mije li kama jo sin e kiwen jelo li pana e ona tawa poki nanpa tu.

mama mije
zz li kama jo sin e kiwen jelo
zz li pana e ona
zz zz tawa poki nanpa tu

mama mije li kama jo sin e kiwen jelo li pana e ona tawa poki nanpa tu.

en

Father came to again have the yellow metal and transfered it to the second container.

sitelen Lasina

mama mije li kama jo sin e kiwen jelo li pana e ona tawa poki nanpa tu.

jan Wen li lukin wawa.

jan [wile e ni] li lukin wawa

jan [wile e ni] li lukin wawa.

en

Wen looked intensely.

sitelen Lasina

jan Wen li lukin wawa.

tenpo sin la, ala li kama.

tasotenpo sin la
zz ala li kama

tasotenpo sin la ala li kama.

en

At an again time, nothing arrived.

sitelen Lasina

tenpo sin la, ala li kama.

mama mije li weka e kiwen jelo tan telo.

mama mije li weka e kiwen jelo tan telo

mama mije li weka e kiwen jelo tan telo.

en

Father removed the yellow metal from the liquid.

sitelen Lasina

mama mije li weka e kiwen jelo tan telo.

luka ona li alasa e sike nanpa tu pi kiwen jelo.

luka ona li alasa e sike nanpa tu pi kiwen jelo

luka ona li alasa e sike nanpa tu pi kiwen jelo.

en

His hand searched for a second circle of yellow metal.

sitelen Lasina

luka ona li alasa e sike nanpa tu pi kiwen jelo.

"kiwen jelo ni li tan jan lawa ala.

zz te kiwen jelo ni
zz zz zz li tan jan lawa ala

te kiwen jelo ni li tan jan lawa ala.

en

"This yellow metal is not from the ruling person.

sitelen Lasina

"kiwen jelo ni li tan jan lawa ala.

mi esun e ona lon esun pi jan mute."

zz zz mi esun e ona
zz zz zz lon esun pi jan mute to

mi esun e ona lon esun pi jan mute to.

en

I bought it at a market of money people."

sitelen Lasina

mi esun e ona lon esun pi jan mute."

mama mije li pana e telo lili tawa supa pali, li pana e kiwen jelo lon telo ni.

mama mije
zz li pana e telo lili tawa supa pali
zz li pana e kiwen jelo lon telo ni

mama mije li pana e telo lili tawa supa pali li pana e kiwen jelo lon telo ni.

en

Father transferred a little liquid to the working surface, and placed the yellow metal at this liquid.

sitelen Lasina

mama mije li pana e telo lili tawa supa pali, li pana e kiwen jelo lon telo ni.

seli!

seli a

seli a.

en

Heat!

sitelen Lasina

seli!

tawa en pana kon li kama.

zz tawa
en pana kon
zz li kama

tawa en pana kon li kama.

en

Movement and air release arrived.

sitelen Lasina

tawa en pana kon li kama.

mama mije li weka e kiwen jelo nanpa tu tan telo.

mama mije li weka e kiwen jelo nanpa tu
zz tan telo

mama mije li weka e kiwen jelo nanpa tu tan telo.

en

The father removed the second yellow metal from the liquid.

sitelen Lasina

mama mije li weka e kiwen jelo nanpa tu tan telo.

jan Wen li wile sona mute.

jan [wile e ni] li wile sona mute

jan [wile e ni] li wile sona mute.

en

Wen really wanted to know.

sitelen Lasina

jan Wen li wile sona mute.

"a, seme li kama?"

zz te a
zz zz seme li kama to

te a seme li kama to.

en

"Ah, what arrived?"

sitelen Lasina

"a, seme li kama?"

"kiwen jelo nanpa wan li pona li tan kiwen jelo mani pona taso.

zz te kiwen jelo nanpa wan
zz zz zz li pona li tan kiwen jelo mani pona taso

te kiwen jelo nanpa wan li pona li tan kiwen jelo mani pona taso.

en

"The first yellow metal is good and is from only good yellow valuable metal.

sitelen Lasina

"kiwen jelo nanpa wan li pona li tan kiwen jelo mani pona taso.

telo nanpa tu li ken ala pakala e ijo pi kiwen jelo mani pona taso.

zz zz telo nanpa tu
zz zz zz li ken ala pakala
zz zz zz zz e ijo pi kiwen jelo mani pona taso

telo nanpa tu li ken ala pakala e ijo pi kiwen jelo mani pona taso.

en

The second liquid is unable to destroy things of only good yellow valuable metal.

sitelen Lasina

telo nanpa tu li ken ala pakala e ijo pi kiwen jelo mani pona taso.

ni la kiwen jelo nanpa tu li tan ala kiwen jelo mani pona taso.

zz zz ni^ la
zz zz zz kiwen jelo nanpa tu
zz zz zz zz li tan ala kiwen jelo mani pona taso

ni la kiwen jelo nanpa tu li tan ala kiwen jelo mani pona taso.

en

Therefore the second yellow metal is not from only good yellow valuable metal.

sitelen Lasina

ni la kiwen jelo nanpa tu li tan ala kiwen jelo mani pona taso.

kiwen jaki kin li lon."

zz zz zz kiwen jaki kin li lon to

kiwen jaki kin li lon to.

en

Unpure metal too is present."

sitelen Lasina

kiwen jaki kin li lon."

"a.

zz te a

te a.

en

"Ah.

sitelen Lasina

"a.

tenpo lili la mi pilin e ni: kiwen jelo nanpa wan li ike.

zz zz tenpo lili la
zz zz zz mi pilin e ni>
zz zz zz zz kiwen jelo nanpa wan li ike

tenpo lili la mi pilin e ni> kiwen jelo nanpa wan li ike.

en

For a little time, I felt this: The first yellow metal was bad.

sitelen Lasina

tenpo lili la mi pilin e ni: kiwen jelo nanpa wan li ike.

kiwen jelo nanpa tu li pona."

zz zz zz zz kiwen jelo nanpa tu li pona to

kiwen jelo nanpa tu li pona to.

en

The second yellow metal was good."

sitelen Lasina

kiwen jelo nanpa tu li pona."

"lon la ante.

zz te lon la ante to

te lon la ante to.

en

"Truly, different.

sitelen Lasina

"lon la ante.

taso sina ken lukin e ni anu seme: telo nanpa wan li ken ala pakala e kiwen jelo.

zz zz taso
zz zz sina ken lukin e ni> anu seme
zz zz zz telo nanpa wan
zz zz zz zz li ken ala pakala e kiwen jelo

taso sina ken lukin e ni> anu seme telo nanpa wan li ken ala pakala e kiwen jelo.

en

But you can see this or what: the first liquid is unable to destroy the yellow metal.

sitelen Lasina

taso sina ken lukin e ni anu seme: telo nanpa wan li ken ala pakala e kiwen jelo.

telo nanpa tu li ken pakala e kiwen jaki, taso ona li ken ala pakala e kiwen jelo."

zz zz zz telo nanpa tu
zz zz zz zz li ken pakala e kiwen jaki
zz zz zz taso
zz zz zz ona li ken ala pakala e kiwen jelo to

telo nanpa tu li ken pakala e kiwen jaki taso ona li ken ala pakala e kiwen jelo to.

en

The second liquid is able to destroy the unpure metal, but it cannot destroy the yellow metal."

sitelen Lasina

telo nanpa tu li ken pakala e kiwen jaki, taso ona li ken ala pakala e kiwen jelo."

"mi wan e telo tu ni la seme?"

zz te mi wan e telo tu ni^ la seme to

te mi wan e telo tu ni la seme to.

en

"When we unite these two liquids, what?"

sitelen Lasina

"mi wan e telo tu ni la seme?"

"sina suwi.

zz te sina suwi

te sina suwi.

en

"You are adorable.

sitelen Lasina

"sina suwi.

sina sona pona."

zz zz sina sona pona to

sina sona pona to.

en

You understand well."

sitelen Lasina

sina sona pona."

mama mije li mu musi.

mama mije li mu musi

mama mije li mu musi.

en

The father made an amusement noise.

sitelen Lasina

mama mije li mu musi.

"taso mi wile wan e ona kepeken nasin nanpa.

zz te taso
zz zz mi wile wan e ona
zz zz zz kepeken nasin nanpa

te taso mi wile wan e ona kepeken nasin nanpa.

en

"But I need to unite them using a mathematical method.

sitelen Lasina

"taso mi wile wan e ona kepeken nasin nanpa.

mi pana e kipisi wan pi telo nanpa wan e kipisi wan pi telo nanpa tu la pona ala.

zz zz mi pana
zz zz zz e kipisi wan pi telo nanpa wan
zz zz zz e kipisi wan pi telo nanpa tu la
zz zz zz zz pona ala

mi pana e kipisi wan pi telo nanpa wan e kipisi wan pi telo nanpa tu la pona ala.

en

When I give one portion of the first liquid and one portion of the second liquid, no good.

sitelen Lasina

mi pana e kipisi wan pi telo nanpa wan e kipisi wan pi telo nanpa tu la pona ala.

mi wile pali e telo pakala pi kiwen jelo la nasin li ni: o pana e kipisi tu wan pi telo nanpa wan e kipisi wan pi telo nanpa tu.

zz zz mi wile pali e telo pakala pi kiwen jelo la
zz zz zz nasin li ni>
zz zz zz o pana
zz zz zz zz e kipisi tu wan pi telo nanpa wan
zz zz zz zz e kipisi wan zz pi telo nanpa tu

mi wile pali e telo pakala pi kiwen jelo la nasin li ni> o pana e kipisi tu wan pi telo nanpa wan e kipisi wan pi telo nanpa tu.

en

When I want to create a yellow-metal destructive liquid, the method is this: give three portions of the first liquid and one portion of the second liquid.

sitelen Lasina

mi wile pali e telo pakala pi kiwen jelo la nasin li ni: o pana e kipisi tu wan pi telo nanpa wan e kipisi wan pi telo nanpa tu.

sina wile ala wile lukin e ni: mi pali?"

zz zz sina wile ala wile lukin e ni>
zz zz zz mi pali to

sina wile ala wile lukin e ni> mi pali to.

en

Do you want to watch this: I work?"

sitelen Lasina

sina wile ala wile lukin e ni: mi pali?"

"wile."

zz te wile to

te wile to.

en

"Want."

sitelen Lasina

"wile."

"n.

zz te n

te n.

en

"Hm.

sitelen Lasina

"n.

taso sina wile ala wile pali?"

zz zz taso
zz zz sina wile ala wile pali to

taso sina wile ala wile pali to.

en

But do you want to work?"

sitelen Lasina

taso sina wile ala wile pali?"

"a, mi ken ala ken?"

zz te aa
zz zz mi ken ala ken to

te aa mi ken ala ken to.

en

"Ah, can I?"

sitelen Lasina

"a, mi ken ala ken?"

"ken.

zz te ken

te ken.

en

"Can.

sitelen Lasina

"ken.

taso o pali pona.

zz zz taso
zz zz o pali pona

taso o pali pona.

en

But work well.

sitelen Lasina

taso o pali pona.

pali pi telo tu ni li kepeken tenpo suli.

zz zz pali pi telo tu ni
zz zz zz li kepeken tenpo suli

pali pi telo tu ni li kepeken tenpo suli.

en

The creation of these two liquids uses a large moment.

sitelen Lasina

pali pi telo tu ni li kepeken tenpo suli.

sina wan e telo tu la kule ala o lon.

zz zz sina wan e telo tu la
zz zz zz kule ala o lon

sina wan e telo tu la kule ala o lon.

en

When you unite the two liquids no colour should be present.

sitelen Lasina

sina wan e telo tu la kule ala o lon.

taso, tenpo lili li kama li weka la telo li kama loje lili.

zz zz taso
zz zz tenpo lili li kama li weka la
zz zz zz telo li kama loje lili

taso tenpo lili li kama li weka la telo li kama loje lili.

en

However, when a small moment arrives and leaves, the liquid comes to be a little bit red.

sitelen Lasina

taso, tenpo lili li kama li weka la telo li kama loje lili.

telo li loje la ona li ken ala pakala pona e kiwen mani jelo."

zz zz telo li loje la
zz zz zz ona li ken ala pakala pona
zz zz zz zz e kiwen mani jelo to

telo li loje la ona li ken ala pakala pona e kiwen mani jelo to.

en

When the liquid is red, it cannot destroy well the yellow valuable metal."

sitelen Lasina

telo li loje la ona li ken ala pakala pona e kiwen mani jelo."

musi ale.

musi ale

musi ale.

en

Totally amusing.

sitelen Lasina

musi ale.

pona a!

pona a

pona a.

en

Good ah!

sitelen Lasina

pona a!

tawa jan lili Wen la nasin ni li musi.

tawa jan lili [wile e ni] la
zz nasin ni^ li musi

tawa jan lili [wile e ni] la nasin ni li musi.

en

From the perspective of small person Wen, this method was amusing.

sitelen Lasina

tawa jan lili Wen la nasin ni li musi.

taso tenpo ni la jan suli utala Wen li pilin pi musi ala.

taso
tenpo ni la
zz jan suli utala [wile e ni]
zz zz li pilin pi musi ala

taso tenpo ni la jan suli utala [wile e ni] li pilin pi musi ala.

en

But at this time, big fighting person Wen had a no-amusement feeling.

sitelen Lasina

taso tenpo ni la jan suli utala Wen li pilin pi musi ala.

pimeja.

pimeja

pimeja.

en

Darkness.

sitelen Lasina

pimeja.

kalama ala.

kalama ala

kalama ala.

en

No sound.

sitelen Lasina

kalama ala.

pilin ike.

pilin ike

pilin ike.

en

Bad feeling.

sitelen Lasina

pilin ike.

monsi lawa li pilin ike mute.

monsi lawa li pilin ike mute

monsi lawa li pilin ike mute.

en

The back of the head feels very bad.

sitelen Lasina

monsi lawa li pilin ike mute.

ale li pilin ike.

ale li pilin ike

ale li pilin ike.

en

Everything feels bad.

sitelen Lasina

ale li pilin ike.

pilin ike.

pilin ike

pilin ike.

en

Bad feeling.

sitelen Lasina

pilin ike.

pilin seli.

pilin seli

pilin seli.

en

Hot feeling.

sitelen Lasina

pilin seli.

pakala...

pakala

pakala.

en

Broken...

sitelen Lasina

pakala...

wile lape...

wile lape

wile lape.

en

Sleep desire...

sitelen Lasina

wile lape...

lon insa pi lawa ona la, jan Wen li kute e kalama uta pi mama mije.

lon insa pi lawa ona la
zz jan [wile e ni] li kute
zz zz e kalama uta pi mama mije

lon insa pi lawa ona la jan [wile e ni] li kute e kalama uta pi mama mije.

en

At the inside of their head, Wen heard Father's mouth sound.

sitelen Lasina

lon insa pi lawa ona la, jan Wen li kute e kalama uta pi mama mije.

"o moli ala.

zz te o moli ala

te o moli ala.

en

"Do not die.

sitelen Lasina

"o moli ala.

akesi moli li weka.

zz zz akesi moli li weka

akesi moli li weka.

en

The deathly reptile left.

sitelen Lasina

akesi moli li weka.

taso soweli ike pi wile moku li awen lon poka.

zz zz taso
zz zz soweli ike pi wile moku
zz zz zz li awen lon poka

taso soweli ike pi wile moku li awen lon poka.

en

But bad animals of eating desire remain at the vicinity.

sitelen Lasina

taso soweli ike pi wile moku li awen lon poka.

o tawa.

zz zz o tawa

o tawa.

en

Move.

sitelen Lasina

o tawa.

o lape ala."

zz zz o lape ala to

o lape ala to.

en

Do not sleep."

sitelen Lasina

o lape ala."

"mi ken ala.

zz te mi ken ala

te mi ken ala.

en

"I can't.

sitelen Lasina

"mi ken ala.

mi wile lape."

zz zz mi wile lape to

mi wile lape to.

en

I want to sleep."

sitelen Lasina

mi wile lape."

"ni li nasa ala.

zz te ni li nasa ala

te ni li nasa ala.

en

"That is not strange.

sitelen Lasina

"ni li nasa ala.

tenpo suli la sina lape ala.

zz zz tenpo suli la
zz zz zz sina lape ala

tenpo suli la sina lape ala.

en

For a large time you did not sleep.

sitelen Lasina

tenpo suli la sina lape ala.

sina alasa e kasi li ko e kasi li alasa e kiwen li ko e kiwen li pali e telo ante mute e ko ante mute li wan e ona lon nasin nasa tawa ni taso: sina ken pali e ko pi pakala seli."

zz zz zz sina alasa e kasi
zz zz zz zz li ko e kasi
zz zz zz zz li alasa e kiwen
zz zz zz zz li ko e kiwen
zz zz zz zz li pali
zz zz zz zz zz e telo ante mute
zz zz zz zz zz e ko ante mute
zz zz zz zz li wan e ona lon nasin nasa
zz zz zz zz zz tawa ni> taso
zz zz sina ken pali e ko pi pakala seli to

sina alasa e kasi li ko e kasi li alasa e kiwen li ko e kiwen li pali e telo ante mute e ko ante mute li wan e ona lon nasin nasa tawa ni> taso sina ken pali e ko pi pakala seli to.

en

You foraged for plants and semisolided the plants and hunted for stone and semisolided the stone and made lots of different liquids and lots of different semisolids and united them in a strange method for only this: you can make a goo of heat destruction."

sitelen Lasina

sina alasa e kasi li ko e kasi li alasa e kiwen li ko e kiwen li pali e telo ante mute e ko ante mute li wan e ona lon nasin nasa tawa ni taso: sina ken pali e ko pi pakala seli."

"lon la mi pali sama sina.

zz te lon la
zz zz zz mi pali sama sina

te lon la mi pali sama sina.

en

"Truly I acted like you.

sitelen Lasina

"lon la mi pali sama sina.

sina lon la sina pali alasa lon tenpo ale li lape lon tenpo ala."

zz zz sina lon la
zz zz zz sina pali alasa lon tenpo ale
zz zz zz zz li lape lon tenpo ala to

sina lon la sina pali alasa lon tenpo ale li lape lon tenpo ala to.

en

When you exist, you work searchingly at all times and sleep at no times."

sitelen Lasina

sina lon la sina pali alasa lon tenpo ale li lape lon tenpo ala."

"ni li lon.

zz te ni li lon

te ni li lon.

en

"This is true.

sitelen Lasina

"ni li lon.

taso pali mi li moli e mi.

zz zz taso
zz zz pali mi li moli e mi

taso pali mi li moli e mi.

en

But my work killed me.

sitelen Lasina

taso pali mi li moli e mi.

pali sina li weka e moli sina."

zz zz pali sina li weka e moli sina to

pali sina li weka e moli sina to.

en

Your work removed your death."

sitelen Lasina

pali sina li weka e moli sina."

"mama o, mi pali pona anu seme?"

zz te mama o
zz zz mi pali pona anu seme to

te mama o mi pali pona anu seme to.

en

"O Father, I worked well or what?"

sitelen Lasina

"mama o, mi pali pona anu seme?"

"lon la pali pona.

zz te lon la
zz zz zz pali pona

te lon la pali pona.

en

"Truly, good work.

sitelen Lasina

"lon la pali pona.

taso pali li pini ala.

zz zz taso
zz zz pali li pini ala

taso pali li pini ala.

en

But the work is not complete.

sitelen Lasina

taso pali li pini ala.

o tawa.

zz zz o tawa

o tawa.

en

Move.

sitelen Lasina

o tawa.

o lape ala."

zz zz o lape ala to

o lape ala to.

en

Do not sleep."

sitelen Lasina

o lape ala."

"mi pilin e ni: mi pali pona ala.

zz te mi pilin e ni>
zz zz zz mi pali pona ala

te mi pilin e ni> mi pali pona ala.

en

"I feel this: I didn't work well.

sitelen Lasina

"mi pilin e ni: mi pali pona ala.

mi pana e ko pi pakala seli tawa selo mi la selo mi o kama ken pakala ale e seli.

zz zz mi pana e ko pi pakala seli
zz zz zz tawa selo mi la
zz zz zz zz selo mi o kama ken
zz zz zz zz zz pakala ale e seli

mi pana e ko pi pakala seli tawa selo mi la selo mi o kama ken pakala ale e seli.

en

When I transfered the goo of heat destruction to my skin, my skin should have completely destroyed the heat.

sitelen Lasina

mi pana e ko pi pakala seli tawa selo mi la selo mi o kama ken pakala ale e seli.

taso mi ken pilin e ni: lon la seli li pakala lili e monsi pi lawa mi.

zz zz taso
zz zz mi ken pilin e ni>
zz zz zz lon la
zz zz zz zz seli li pakala lili
zz zz zz zz zz e monsi pi lawa mi

taso mi ken pilin e ni> lon la seli li pakala lili e monsi pi lawa mi.

en

But I can feel this: Actually, the heat slightly destroyed the back of my head.

sitelen Lasina

taso mi ken pilin e ni: lon la seli li pakala lili e monsi pi lawa mi.

ko o awen pona e mi.

zz zz ko o awen pona e mi

ko o awen pona e mi.

en

The goo should protect me.

sitelen Lasina

ko o awen pona e mi.

taso ona li awen pi pona ale ala."

zz zz taso
zz zz ona li awen pi pona ale ala to

taso ona li awen pi pona ale ala to.

en

But it acted not-all-good."

sitelen Lasina

taso ona li awen pi pona ale ala."

lon tenpo lili la, jan Wen li pilin e wile moli.

lon tenpo lili la
zz jan [wile e ni] li pilin e wile moli

lon tenpo lili la jan [wile e ni] li pilin e wile moli.

en

At a small moment, Wen felt the desire to die.

sitelen Lasina

lon tenpo lili la, jan Wen li pilin e wile moli.

taso sitelen pi mama mije li kama tawa lukin ona.

taso
sitelen pi mama mije li kama tawa lukin ona

taso sitelen pi mama mije li kama tawa lukin ona.

en

But a representation of Father came to their vision.

sitelen Lasina

taso sitelen pi mama mije li kama tawa lukin ona.

sitelen la len pi mama mije li pimeja ale, taso len nasa suli wan pi kule mute li sike mute lon anpa pi lawa ona.

sitelen la
zz len pi mama mije li pimeja ale
zz zz taso
zz zz len nasa suli wan pi kule mute
zz zz zz li sike mute lon anpa pi lawa ona

sitelen la len pi mama mije li pimeja ale taso len nasa suli wan pi kule mute li sike mute lon anpa pi lawa ona.

en

In the representation, Father's clothing was totally black, but one strange large cloth of many colors was lots of circles at his head's underneath.

sitelen Lasina

sitelen la len pi mama mije li pimeja ale, taso len nasa suli wan pi kule mute li sike mute lon anpa pi lawa ona.

jaki laso li lon sinpin ona.

zz jaki laso li lon sinpin ona

jaki laso li lon sinpin ona.

en

Green dirtiness was at his face.

sitelen Lasina

jaki laso li lon sinpin ona.

luka ona li jo e ilo pana pi telo pakala.

zz luka ona li jo e ilo pana pi telo pakala

luka ona li jo e ilo pana pi telo pakala.

en

His hand held a emittance tool of destructive liquid.

sitelen Lasina

luka ona li jo e ilo pana pi telo pakala.

ona li pana e telo tawa seli laso.

zz ona li pana e telo tawa seli laso

ona li pana e telo tawa seli laso.

en

He emitted the liquid to the green fire.

sitelen Lasina

ona li pana e telo tawa seli laso.

a, ni li sitelen e tenpo ni: mama mije li kama moli.

a
ni^ li sitelen e tenpo ni>
zz mama mije li kama moli

a ni li sitelen e tenpo ni> mama mije li kama moli.

en

Ah, this represented this moment: Father came to be dead.

sitelen Lasina

a, ni li sitelen e tenpo ni: mama mije li kama moli.

mi wile ala sama ona.

mi wile ala sama ona

mi wile ala sama ona.

en

I don't want to be like him.

sitelen Lasina

mi wile ala sama ona.

mi wile ala moli tan seli.

mi wile ala moli tan seli

mi wile ala moli tan seli.

en

I don't want to die because of fire.

sitelen Lasina

mi wile ala moli tan seli.

jan Wen li open tan lape.

jan [wile e ni] li open tan lape

jan [wile e ni] li open tan lape.

en

Wen opened from sleep.

sitelen Lasina

jan Wen li open tan lape.